Dorobek patentowy Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego jest imponujący. Pierwszy patent zgłoszono 7 września 1929 r. Do chwili obecnej Instytut ma na swoim koncie ponad 250 patentów. W Urzędzie Patentowym zostały złożone i czekają na rozpatrzenie kolejne wnioski.
Każdy twórca – malarz, muzyk, pisarz czy fotograf – po stworzeniu dzieła automatycznie nabywa do niego prawa autorskie, bez konieczności zgłaszania lub rejestrowania. Są jednak dziedziny, w których twórca albo jego pracodawca, dla potwierdzenia prawa do dorobku intelektualnego, musi dokonać zgłoszenia w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. Przy czym szansę uzyskania patentu ma jedynie ten, kto pierwszy na świecie dokonał zgłoszenia danego rozwiązania.
Zacznijmy od początku
Autorami patentów są m.in. naukowcy lub wynalazcy, których badania czy też odkrycia zmieniają świat prowadząc do poprawy jakości życia. Przykładów takich ludzi jest wiele – bez Aleksandra Bella nie byłoby telefonu, bez Thomasa Edisona – żarówki, a bez Aleksandra Fleminga penicyliny.
O ile prawa autorskie nie wymagają zgłoszenia, o tyle wynalazek bądź sposób (np. połączenia urządzeń lub pakowania danych), jeśli chcemy go chronić, jako naszą własność - już tak. Nie ma obowiązku dokonywania jego rejestracji, jednak warto to zrobić jeśli mamy pewność, że opracowany wynalazek cechuje się innowacyjnością na skalę światową, posiada odpowiedni poziom wynalazczy, jest rozwiązaniem technicznym i można go użyć w przemyśle. Dzięki patentowi mamy wyłączność na korzystanie z wynalazku w sposób zarobkowy i pełnego dysponowania nim, np. można go odsprzedać.
Patent profesora Janusza Groszkowskiego
O tym, jak ważna jest ochrona patentowa wynalazków, wiedział bardzo dobrze twórca i pierwszy dyrektor Instytutu Radjotechnicznego prof. Janusz Groszkowski. Pierwszego zgłoszenia patentowego dokonał po niespełna roku działalności Instytutu – 7 września 1929 r. Jego wynalazek pt. „Amplifikator z automatyczną regulacją wzmocnienia” dotyczył udoskonalenia działania ówczesnych amplifikatorów (wzmacniaczy elektrycznych). Było to o tyle ważne, iż: „W nadawczych stacjach radjofonicznych istnieje konieczność regulowania wzmocnienia prądów, przekazywanych ze studjo do stacji nadawczej. (...) W razie nieodpowiedniego regulowania wzmocnienia w amplifikatorni występuje bądźto przemodulowanie na stacji nadawczej, bądźto zanik odbioru u abonenta." Dzięki wynalazkowi profesora Groszkowskiego takie zjawiska zostały wyeliminowane.
Pierwszy patent w powojennej historii Instytutu Łączności
Następcą Instytutu Radjotechnicznego jest obecnie Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy. Zapewne niewiele osób pamięta, że kiedyś wykonywało się połączenia telefoniczne za pomocą telefonów samoinkasujących, które były zainstalowane m.in. w wolnostojących budkach telefonicznych. W czasach PRL automaty telefoniczne były urządzeniami jednokierunkowymi – można było z nich dzwonić, jednak nie można było się do nich dodzwonić. Każdy, kto chciał skorzystać z aparatu musiał wrzucić monetę o odpowiednim nominale. Początkowo urządzenia przyjmowały monety 50 gr., w latach 70. XX w. było to 1 zł, później 2 zł. Do przyjmowania monet służyły wówczas zamontowane w urządzeniach elektromagnesy, które inkasowały należność. Patent opracowany w 1951 roku w Instytucie Łączności, cechował się tym, iż zrezygnowano z elektromagnesu, a zamiast tego zastosowano urządzenie inkasujące, które uruchamiane było energią wkładania monety do otworu wrzutowego.
Współczesność
Od kilkudziesięciu lat Instytut Łączności rozwija technologie wspierające komunikację. W 2005 r. otrzymał status Państwowego Instytutu Badawczego, co potwierdziło, jak ważne dla polityki państwa są badania prowadzone przez placówkę. Obecnie Instytut ma w mocy 12 patentów (w tym dwa europejskie), a kolejne wnioski czekają na rozpatrzenie w Urzędzie Patentowym RP.
Najwięcej patentów Instytut Łączności ma w obszarze usprawnienia czy też kontrolowania pracy baterii akumulatorowych. To zagadnienie bardzo istotne, ponieważ bez niezawodnie działających akumulatorów w sieciach teleinformatycznych w przypadku awarii prądu nie będą działać ani telefony komórkowe ani inne urządzenia internetowe czy telekomunikacyjne. Instytut Łączności posiada w tej dziedzinie następujące patenty:
– Układ do zdalnej kontroli dysponowanej pojemności akumulatorów w już eksploatowanej siłowni telekomunikacyjnej – patent 234193;
– Układ do kompleksowej obsługi baterii akumulatorów kwasowych, zwłaszcza VRLA, w stanie pracy buforowej – patent 210360;
– Układ zasilania gwarantowanego napięcia przemiennego – patent 214158;
– Układ do automatyzacji pomiarów pojemności baterii akumulatorów w siłowni telekomunikacyjnej – patent 222658;
– Układ do zdalnej wczesnej diagnostyki zjawiska PCL w bateriach akumulatorów VRLA – patent 228560;
– Układ tranzystorowego odłącznika-dołącznika baterii akumulatorów VRLA – patent 233270;
– Sposób i układ do zdalnej kontroli dysponowanej pojemności akumulatorów w siłowni telekomunikacyjnej – patent 219471.
Instytut Łączności jest także autorem wynalazku, związanego z „internetem rzeczy” – patent 231793 „Układ inteligentnego gniazdka sieciowego”. Rozwiązanie zaproponowane przez ekspertów z IŁ – PIB polega na tym, że odbiorca mając do dyspozycji „podwójne” gniazdko sieciowe, może korzystać z różnych taryf energetycznych i w ten sposób oszczędzać na opłatach za prąd.
Instytut Łączności – PIB jest także właścicielem patentów z zakresu urządzenia grzewczo-chłodzącego (patent 220821); interfejsu czujki alarmowej i układu połączeń czujek alarmowych (patent 220460); sposobu i urządzenia odbiorczego do adaptacyjnego pobierania treści multimedialnych (patent 227259) czy też czujki do wykrywania zmian położenia elementów urządzeń, np. zmian położenia pokryw studni kanalizacyjnych (patent 224540).
Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy to niezależna, narodowa instytucja badawczo-rozwojowa w dziedzinie telekomunikacji i technik informacyjnych, która od kilkudziesięciu lat prowadzi badania nad sieciami telekomunikacyjnymi i radiokomunikacyjnymi. Obecnie Instytut zajmuje się największymi wyzwaniami współczesnej łączności – od początku uczestniczy w procesie budowy sieci 5G w Polsce. Specjalizuje się w badaniach pól elektromagnetycznych (PEM), przygotowuje od podstaw system SI2PEM, który będzie stanowił bazę danych o pomiarach PEM w Polsce i pozwoli na oszacowanie poziomu jego natężenia w dowolnym punkcie kraju. Zajmuje się także cyberbezpieczeństwem.
Zespoły wybitnej klasy specjalistów z Instytut Łączności wciąż szukają rozwiązań, które usprawnią działanie m.in. sieci teleinformatycznych, zapewniając ich niezawodne i ekonomiczne funkcjonowanie.